Monoclonale antilichamen via buizenpost? De apotheek zoekt het uit!

AZ Sint-Lucas verstuurt jaarlijks 15 miljoen euro aan biologicals vanuit de ziekenhuisapotheek naar de afdeling via een buizenpostsysteem. Deze nieuwere geneesmiddelen worden steeds vaker ingezet voor de behandeling van auto-immuunziektes, zoals inflammatoir darmlijden (IBD), reuma en psoriasis, maar ook bij kanker (bv. target- en immunotherapie). 

Monoclonale antilichamen worden meestal intraveneus gegeven op een dagkliniek, maar worden bereid in de cleanroom van de apotheek. Antilichamen zijn complexe eiwitmolecules die gevoelig zijn aan denaturatie. Eiwitaggregatie kan ontstaan door temperatuursverandering, maar ook door schudden, bv. tijdens bereiding of transport. Het geneesmiddel kan zo zijn werkzaamheid verliezen, of anderzijds een toxische reactie veroorzaken. De meeste ziekenhuizen maken gebruik van een pneumatisch buizenpostsysteem om alle geneesmiddelen te transporteren doorheen het ziekenhuis. In een buizenpostsysteem kunnen hoge snelheden en belangrijke impactie optreden. Daarom wordt deze vorm van transport vaak gemeden bij het verzenden van fragiele antilichamen, terwijl daar eigenlijk weinig objectieve gegevens over beschikbaar zijn.

Vorig jaar kreeg onze apotheek de Pfizer Innovation Award on Medication Logistic Management. Met dit project konden we nagaan of een buizenpostsysteem veilig gebruikt kan worden voor transport van deze antilichamen naar de afdeling.

In totaal werden 154 stalen afgenomen van infusen voor en na verzending via de buizenpost. In samenwerking met de Protein Synthesis Facility (PSF) van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) werd gedetailleerd stabiliteitsonderzoek voor en na transport met buizenpost uitgevoerd. Hieruit is gebleken dat monoclonale antilichamen veilig verstuurd kunnen worden via buizenpost, zonder verlies aan activiteit en zonder enig risico voor de patiënt.

We kunnen nu met zekerheid stellen dat een dergelijk transportsysteem veilig kan ingezet worden voor het uniform versturen van alle bereidingen. Dit betekent dat het medicijn sneller de afdeling bereikt en de patiënt minder lang op zijn behandeling hoeft te wachten.”